Collectie Nijmeegse kraakbeweging toegankelijk

Aankondiging tentoonstelling, ca 1985
Bron: Collectie Drukkerij
De Vrije Druk
Regionaal Archief Nijmegen

Wil je nog eens horen wat Radio Rataplan uitzond, vlak voordat de zender tijdens de Piersonaffaire uit de lucht werd gehaald? Wil je je verdiepen in de kraak van de bakkerij aan de Fransestraat of wil je onderzoeken hoe de Nijmeegse kraakbeweging ontstond? 

Dan kun je vanaf nu terecht in het Regionaal Archief Nijmegen aan de Mariënburg.

 De Piersonaffaire uit februari 1981 was het hoogtepunt van de Nijmeegse kraakbeweging, die in dit jaar van woningnood, economische crisis en massawerkloosheid erin slaagde de publieke opinie te mobiliseren tegen de bouw van een parkeergarage onder Plein 1944. En dat was heel bijzonder, want veel Nijmegenaren moesten weinig hebben van deze punkachtige types met hun leren jakjes en soldatenkistjes.

De barricades, met op de achtergrond
' De Eenhoorn', 1981
Bron: Regionaal Archief Nijmegen
F 50413 

Al met al is de Piersonaffaire het verhaal van een verloren slag (de huizen waarom het ging werden gesloopt) en een gewonnen oorlog (de parkeergarage kwam er niet; er verrezen nieuwe woningwetwoningen). De affaire was echter lang niet het enige wapenfeit van de Nijmeegse kraakbeweging, die haar actieve periode tussen 1970 en 1987 kende.

Wat begon met incidentele kraakacties om vooral jonge mensen onderdak te bieden, groeide uit tot een sterke beweging die over een aantal bolwerken (kraakpanden als De Grote Broek, De Pontanus) beschikte, een – voorzover mogelijk in het anarchistische milieu – zekere organisatie kende. Ook verschenen van tijd tot tijd krakerskranten en was De Pontanus de thuisbasis van de geestverwante Radio Rataplan. Bovendien stond de kraakbeweging niet alleen. Vanuit de krachtige Nijmeegse studentenbeweging waren meer radicale actiegroepen ontstaan die zich richtten op kernenergie, feminisme of solidariteit met bevrijdingsbewegingen van Nicaragua tot Palestina.

Een weerslag van deze activiteiten is te vinden in het Regionaal Archief Nijmegen, waar de collectie Nijmeegse kraakbeweging vanaf heden toegankelijk is voor (oud-) krakers, onderzoekers en andere belangstellenden.

Krakers aan de Tweede Walstraat, 1975
Bron: Regionaal Archief Nijmegen F 54194

De collectie is tot stand gekomen, doordat enkele krakers en mensen uit hun directe omgeving die de beweging vanaf het begin van zulk historisch belang vonden dat ze affiches, krantjes, foto’s en andere documenten zijn gaan verzamelen. In chronologische volgorde waren dat Henny van Rooijen en Dick de Ruijter, die actief waren in de Unie van Studenten in Nijmegen (USN), die banden met de CPN had, en Jan-Frank Gerards, kraker van De Pontanus. De collecties van De Ruijter en Gerards vormen de basis van de in het Regionaal Archief Nijmegen opgenomen collectie Nijmeegse kraakbeweging. (Auteur: Rob Wolf)