Gedenksteen voor gevallenen op de St. Stevenstoren

Gisteren onthulde burgemeester Bruls in de hal van de St. Stevenstoren een gedenksteen voor de vijf leden van de Luchtbeschermingsdienst (LBD) die op 22 februari 1944 om het leven kwamen toen de toren, waarop zij wacht hielden, instortte. Aan de onthulling van de steen ging een kort onderzoek in het Regionaal Archief Nijmegen vooraf.

Peter Kuipers werd vorig jaar tot torenwachter van de St. Steven benoemd. Hij had zich toen, samen met het Gilde, al jarenlang ingezet voor het toegankelijk houden en het verder ‘aankleden’ van de kerktoren. Want dit icoon van Nijmegen is veel meer dan een uitzichtpunt met klokken alléén. Kuipers en het Gilde willen de torenbeklimmers meer meegeven over de historie van de toren en over zijn plaats in de stad. Met de plaatsing van de gedenksteen wordt opnieuw een stukje van het verleden van de toren belicht.

De Nijmeegse afdeling van de LBD werd in 1937 opgericht. De dienst bestond tot aan de bezetting louter uit vrijwilligers en bleef tijdens de Duitse bezetting functioneren. Hun leden zetten zich in voor de bescherming van de bevolking. Eén van hun taken was om het luchtruim in de gaten te houden en bij verdachte bewegingen alarm te slaan. De LBD had tijdens de Tweede Wereldoorlog uitkijkposten op de St. Stevenstoren, op de zogenoemde Marathontoren van stadion De Goffert en op de uitzichttoren aan de Kwakkenbergweg.  

De vijf LBD’ers die op 22 februari 1944 om 13.28 uur op de Stevenstoren stonden maakten geen schijn van kans. Drukgolven, veroorzaakt door  bomexplosies in de nabijheid, deden de spits en een deel van de eeuwenoude toren onmiddellijk instorten. Het puin kwam terecht op een van de zijbeuken van de kerk en op huizen onder aan de Stikke Hezelstraat. Een van de vijf slachtoffers werd pas drie dagen later gevonden op het dak van drogisterij Dirk Katje aan de Ganzenheuvel. Het werk voor de LBD was niet zonder gevaar, want juist uitkijkpunten waren geregeld het mikpunt van beschietingen en bombardementen.

Ter controle van de gegevens van de vijf onfortuinlijke LBD’ers plozen Peter Kuipers en ondergetekende het archief van de LBD Nijmegen uit. Alle gegevens klopten, waarop de steen met een gerust hart kon worden onthuld.