Archieven katholieke Nijmeegse jeugdorganisaties

In 2012 zijn door het Katholiek Documentatie Centrum enkele Nijmeegse archieven aan het Regionaal Archief Nijmegen geschonken. Onlangs is de bewerking afgerond van drie archieven van katholieke, Nijmeegse jeugdorganisaties:

- Katholieke Arbeiders Jeugd (KAJ), district Nijmegen, 1945-1965
- Vrouwelijke Katholieke Arbeiders Jeugd (VKAJ), district Nijmegen, 1947-1965
- Katholieke Werkende Jongeren (KWJ) later bekend als ‘KWJ – beweging voor werkende jongeren’,district Nijmegen, 1965-1982.

De KAJ en de VKAJ ontplooiden in de jaren na de Tweede Wereldoorlog activiteiten in de sfeer van het vormingswerk onder katholieke jongeren. Daarnaast groeide ook de aandacht voor de belangenbehartiging voor jongeren. In 1949 pleitten de KAJ en VKAJ al voor hogere jeugdlonen. Later kwamen ook kwesties als verbetering van de arbeidsomstandigheden en verlenging van de partiële leerplicht op de agenda.

Met de uitbreiding van de welvaart, vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw, gingen de KAJ en de VKAJ zich hoe langer hoe meer bezighouden met voorzieningen voor vrijetijdsbesteding van jonge arbeiders. In 1965 fuseerden de KAJ en VKAJ tot de Katholieke Werkende Jongeren in Nederland. De banden met de RK kerk werden losser en ook niet-katholieke jongeren konden voortaan lid worden. Rond 1968 werden vorming, bewustwording en belangenbehartiging weer hoog op de agenda geplaatst. Een hoogtepunt was in dit opzicht de eerste landelijke demonstratie van werkende jongeren in 1969, en wel op 1 November, ‘Dag van de Werkende Jongeren'.

De archieven zijn helaas niet compleet bewaard gebleven. Het archief van de Katholieke Arbeiders Jeugd beslaat de periode 1956-1965; dat van de Vrouwelijke Katholieke Arbeiders Jeugd de periode 1957-1965 en van het archief van de Katholieke Werkende Jongeren (‘KWJ – beweging voor werkende jongeren’) zijn alleen stukken uit de periode 1965-1976 aanwezig. Toch geven deze archieven inzicht in de geschiedenis van de (katholieke) arbeidersjeugd in de regio Nijmegen en de plaats die werkende jongeren innamen in zowel plaatselijke als landelijke discussies betreffende werkende jongeren, alsook in hun deelname aan acties ter verbetering van arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden van jongeren.

De inventarissen van de archieven zijn in de Digitale Studiezaal te vinden en de beschrijvingen van de drie organisaties zijn opgenomen in het digitale Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.